ฉันเชื่อมาตลอดว่าโลกนี้ไม่มีบังเอิญ เพราะตอนนี้ชีวิตของฉันกำลังเจอจุดเปลี่ยน, อย่างน้อยก็ในแง่ของความคิดและทัศนคติบางอย่าง

เนื้อหาว่าด้วยเรื่องเล่าของหนูสองตัวและมนุษย์ตัวจิ๋วสองคนที่ใช้เวลาอยู่ในเขาวงกตเพื่อหาเนยแข็งเลี้ยงชีพ ทุกวันเขาทั้งสี่จะได้กินเนยแข็งอย่างอิ่มหมีพีมัน ระหว่างนั้นความเปลี่ยนแปลงกำลังค่อยๆเกิดขึ้นในเขาวงกต เนยแข็งเริ่มร่อยหรอ หนูสองตัวสังเกตเห็น แต่เนิ่นๆจึงเริ่มออกสำรวจเนยแข็งในสถานีใหม่แต่มนุษย์จิ๋วกลับไม่เอะใจ ยึดติดกับความสะดวกสบาย เมื่อรู้ตัวอีกทีเนยแข็งก็หายไปแล้ว ความลำบากจู่โจม แต่แทนที่จะปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลง มนุษย์จิ๋วกลับเอาแต่ตัดพ้อว่า “ใครเอาเนยแข็งของฉันไป”, ขณะที่หนูสองตัวได้เจอสิ่งที่ดีกว่าเพราะกล้าเสี่ยง

หลักใหญ่ใจความของหนังสือเล่มนี้คือ กระตุ้นเตือนเราว่าความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นตลอดเวลา ใครปรับตัวได้ไวคนนั้นก็อยู่รอด แต่อุปสรรคสำคัญในการก้าวไปข้างหน้าของคนส่วนใหญ่คือความเคยชินกับสิ่งเดิมๆ การยึดติดอยู่ในโซนปลอดภัย ต่อต้านสิ่งใหม่ๆ

หลายคนยึดติดอยู่กับเนยแข็ง (ในที่นี้คือความสำเร็จ หน้าที่การงาน ชื่อเสียง เงินทอง บ้าน คน ความรู้สึกและความทรงจำ และอื่นๆ) ชิ้นเดิมที่เราว่าอร่อยล้ำนั้น แท้จริงเป็นเพราะว่าเราไม่เคยได้ลิ้มรสเนยแข็งแบบอื่น เมื่อต้องสูญเสียเนยแข็งชิ้นเดิมที่เคยเป็นของเรา คนส่วนมากจึงรู้สึกเหมือนกับสูญเสียสิ่งที่ดีที่สุดไป

ระหว่างอ่านเราจะได้ย้อนมองตัวเองว่าเป็นแบบมนุษย์จิ๋วหรือหนู เราจะยังย่ำอยู่ที่เดิมทั้งที่รู้ว่าไม่มีอะไรดีขึ้น เพียงเพราะยึดติดกับความเคยชินเดิมๆ สภาพแวดล้อมเดิมๆ คนเดิมๆ ความรู้สึกและความทรงจำเดิมๆ หรือเราจะเสี่ยงออกไปเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ คนใหม่ๆ และสภาพแวดล้อมใหม่ๆ

อยู่ที่เราเลือก ไม่ใช่ใครอื่นคอยบงการ